Đối với tỉnh Thanh Hóa, đợt dịch lần thứ tư này có số lượng người mắc lớn nhất từ trước đến nay, với mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống Nhân dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong đó Ngành Văn hoá, Thể thao và Du lịch được xem là một trong những ngành chịu tác động nhiều nhất; các địa phương đều dừng và giảm hẳn các hoạt động lễ hội, hoạt động văn hóa, văn nghệ, lễ kỷ niệm, ngày truyền thống, các chương trình vui chơi, giải trí tập trung đông người để tập trung cho công tác phòng, chống dịch… Dịch Covid đã làm chậm tiến độ thực hiện các dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi và chống xuống cấp di tích. Hầu hết các bảo tàng, di tích, danh lam thắng cảnh, công trình tôn giáo, các hoạt dộng vui chơi giải trí tập trung đông người, nhà hát, rạp chiếu phim, thư viện, các hoạt động văn hoá, lễ hội trên địa bàn toàn tỉnh… buộc phải tạm thời đóng cửa, dừng hoạt động đón khách… từ đó ảnh hưởng đến việc phát huy giá trị của các loại hình văn hóa. Tại các dích lịch sử - văn hóa, danh lam, thắng cảnh, lượng khách đều sụt giảm. Trong gần 2 năm vừa qua, số lượng khách giảm đến 80 - 90% so với cùng kỳ năm trước, có nhiều thời điểm không đón khách do thực hiện giãn cách xã hội. Sự sụt giảm về lượng khách kéo theo các hoạt động dịch vụ tại các di tích như: Vận chuyển, ăn uống, lưu trú, bán hàng lưu niệm... cũng ảnh hưởng lớn các hoạt động của các doanh nghiệp và đời sống của nhân dân, cán bộ, viên chức, người lao động làm việc trong ngành. Hệ thống các rạp chiếu phim, lượng khách đến xem cũng giảm nhiều so với trước khi dịch bùng phát.
Các hoạt động thể dục - thể thao (TDTT) phải huỷ, tạm dừng hoặc không tổ chức. Hoạt động tập huấn của các đội tuyển và đội tuyển trẻ gặp nhiều khó khăn. Việc tổ chức Đại hội Thể dục Thể thao các cấp đến nay chưa được tổ chức theo kế hoạch. Phong trào TDTT quần chúng và TDTT thành tích cao trong năm 2021 cũng bị gián đoạn và ảnh hưởng. Dịch Covid - 19 đã ảnh hưởng toàn diện về nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất của các doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh hoạt động thể thao. Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao đã phải điều chỉnh kế hoạch huấn luyện, áp dụng những biện pháp hạn chế vận động viên đi tập huấn trong nước và nước ngoài. Việc không được tham gia thi đấu tại các giải và thiếu đối tượng cọ xát đã ảnh hưởng nhiều tới tâm lý, thành tích chuyên môn của vận động viên.
Một trong những lĩnh vực được đánh giá chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 là du lịch, từ đầu năm đến nay du lịch Thanh Hóa nói chung và cả nước nói riêng luôn trong tình trạng “đóng băng”. Việc hoãn, hủy các sự kiện đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động xúc tiến quảng bá, kế hoạch làm việc của các địa phương, doanh nghiệp. Việc thực hiện Chỉ thị 15, 16/CT-TTg tại một số địa phương trong tỉnh và cả nước khiến du lịch hầu như tê liệt hoàn toàn. Nguồn lực tài chính của các doanh nghiệp du lịch cạn kiệt. Nhiều hoạt động, sự kiện kích cầu du lịch bị dừng tổ chức, gây thiệt hại về kinh tế, làm ảnh hưởng đến mục tiêu, kế hoạch chung của Ngành.
Trong bối cảnh chung đó, ngành Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, hướng dẫn của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Tập thể lãnh đạo Sở và đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người lao động toàn Ngành từ tỉnh đến cơ sở luôn đoàn kết, nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trong đó, triển khai tham mưu xây dựng các đề án, dự án, chương trình, kế hoạch, chiến lược; tổ chức tốt các sự kiện văn hoá phù hợp với từng thời điểm. Đẩy mạnh công tác bảo tồn, tu bổ và phát huy giá trị các di sản văn hóa. Công tác gia đình được thực hiện hiệu quả góp phần xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Nâng cao chất lượng hoạt động thư viện, bảo tàng, nghiên cứu biên soạn lịch sử, phát hành phim và chiếu bóng, biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp được nâng cao cả về chất và lượng. Ngoài ra công tác thông tin tuyên truyền được chú trọng, trong thời điểm dịch Covid- 19 diễn ra căng thẳng bằng nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng như tuyên truyên lưu động, pano, áp phích, khẩu hiệu, tuyên truyên trên Wes, fanpage, Tập san văn hóa cơ sở… đã góp phần vào thành quả chung trong việc ngăn chăn, đẩy lùi và dần thích ứng an toàn với đại dịch trên địa bàn toàn tỉnh.
Với phương châm “Kỷ cương - sáng tạo - hành động - trách nhiệm - hiệu quả” toàn Ngành đã nỗ lực phấn đấu và đạt được kết quả trong một số lĩnh vực như:
Về lĩnh vực văn hóa, gia đình: Mặc dù dịch bệnh diễn biến phức tạp, mọi hoạt động văn hóa cơ sở gần như đóng băng, song với sự năng động, sáng tạo, linh hoạt ngành văn hóa vẫn tổ chức thành công các cuộc Liên hoan tuyên truyền như: Liên hoan Tuyên truyền cổ động tỉnh Thanh Hóa năm 2021, Chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với chủ đề “Vinh quang Đảng cộng sản Việt Nam”; Tổ chức “Liên hoan Văn nghệ và Tuyên truyền cổ động tỉnh Thanh Hóa, Chào mừng cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng Nhân dân các nhiệm kỳ 2021-2026”; Tổ chức “Tuyên truyền cổ động về phòng, chống dịch bệnh Covid - 19 trên địa bàn toàn tỉnh và trong các khu cách ly tập trung tỉnh Thanh Hóa”; Tổ chức Lễ hội Văn hóa “Hương sắc vùng cao và Liên hoan Trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số” tỉnh Thanh Hóa, năm 2021. Tăng cường quản lý, bảo vệ, tu bổ, bảo quản và phát huy giá trị các di sản văn hóa, các di tích như: Di sản Văn hoá Thế giới Thành nhà Hồ, Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh và các khu di tích, danh thắng khác. Xây dựng Chương trình nâng cao chất lượng văn hóa giai đoạn 2021 - 2025 trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Tham mưu BTV Tỉnh uỷ ban hành Kế hoạch hành động số 31-KH/TU ngày 16/8/2021 v/v thực hiện Chỉ thị 06-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác gia đình trong tình hình mới. Trình UBND tỉnh ban hành các kế hoạch thực hiện công tác gia đình trên địa bàn toàn tỉnh.
Về lĩnh vực Thể dục – Thể thao: Xây dựng kế hoạch hoạt động TDTT trong tình hình dịch bệnh và tuân thủ các biện pháp phòng dịch. Tổ chức một số giải TDTT nhân ngày Thể thao Việt Nam 27/3; triển khai kế hoạch đào tạo và phát triển bóng đá năm 2021. Tính đến 30/9/2021, các VĐV thể thao thành tích cao tham gia 26 giải, đạt 128 huy chương các loại (36 HCV, 41 HCB, 51 HCĐ); CLB Bóng đá Đông Á Thanh Hóa thi đấu 12 trận, giành 17 điểm, xếp thứ 5/14 đội tham dự giải V-League 2021 (giải bị huỷ do ảnh hưởng dịch bệnh). Chuẩn bị các điều kiện tổ chức Đại hội Thể dục thể thao tỉnh Thanh Hóa lần thứ IX năm 2022 và các giải thể thao khác.
Lĩnh vực du lịch: Tham mưu BCH Tỉnh ủy thông qua Chương trình phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025; Chiến lược phát triển Du lịch Việt Nam đến 2030. Triển khai Kế hoạch tuyên truyền du lịch Thanh Hóa trên kênh truyền hình Quốc gia VTV. Do ảnh hưởng của dich bệnh nên lượng khách đến Thanh Hoá giảm mạnh. Tổng lượt khách ước đạt: 3.154.500 lượt khách, giảm 51,5% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 26,9 % Kế hoạch năm 2021; tổng thu du lịch đạt: 4.617,94 tỷ đồng, giảm 46,4% so với cùng kỳ 2020, đạt 20,2 % Kế hoạch năm 2021. Trong bối cảnh vẫn còn dịch Covid-19, để đưa du lịch hoạt động trở lại, Ngành đã xác định phát triển du lịch theo hướng thích ứng, an toàn, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh. Cùng với đó, xác định du lịch nội địa vẫn tiếp tục là trọng tâm trong thời gian tới. Trong đó, an toàn là yếu tố quan trọng, tiên quyết. Đó là phải bảo đảm sự kết nối an toàn giữa du khách và người lao động trong lĩnh vực du lịch, giữa các điểm đến với nhau và giữa các dịch vụ trong chuỗi cung ứng dịch vụ cho du khách.
Dự báo trong thời gian tới, tình hình dịch bệnh còn có những diễn biến phức tạp, khó lường. Để thực hiện tốt mục tiêu kép “vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế xã hội”, xây dựng và phát triển văn hóa xứ Thanh trong trạng thái “Bình thường mới”. Thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 “Phát triển mạnh văn hóa, thể thao, tạo nền tảng để Thanh Hóa trở thành một trong những trung tâm lớn về văn hóa, thể thao của khu vực và cả nước. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch, kế hoạch phát triển văn hóa. Tiếp tục huy động các nguồn lực để tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể. Đẩy mạnh phong trào xây dựng tập thể, cá nhân kiểu mẫu…” toàn Ngành cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp, kế hoạch sau:
Một là: Bám sát sự chỉ đạo của tỉnh, của Bộ VHTTDL tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống của ngành phát huy nội lực, sức mạnh của văn hoá trong bối cảnh dịch bệnh Covid - 19 diễn biến phức tạp. Tích cực tham gia và tổ chức các hoạt động nghệ thuật có chất lượng nhằm cổ vũ, mang tới “liều vac xin tinh thần”, tiếp thêm sức mạnh cho Nhân dân vượt qua đại dịch.
Hai là: Tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hoá, thực hiện một số Đề án, Kế hoạch, Chương trình về văn hoá. Tổ chức các hoạt động kỷ niệm 10 năm Thành Nhà Hồ được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. Triển khai Kế hoạch hành động số 31-KH/TU ngày 16/8/2021 của Tỉnh uỷ, Chỉ thị số 06-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XIII) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới.
Ba là: Từng bước khôi phục lại các hoạt động TDTT trong tỉnh; tổ chức tốt các giải thể thao quần chúng và tham mưu triển khai tổ chức 15 môn thể thao trong chương trình Đại hội Thể dục thể thao tỉnh Thanh Hóa lần thứ IX. Xây dựng lực lượng vận động viên tham gia Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ IX và các giải thể thao trong nước và quốc tế năm 2022.
Bốn là: Xây dựng Kế hoạch phục hồi Du lịch sau đại dịch, thực hiện Chương trình phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025, tuyên truyền quảng bá du lịch của tỉnh trên các phương tiện truyền thông. Dịch bệnh đã làm thay đổi toàn bộ hành vi tiêu dùng và nhu cầu của khách du lịch. Do vậy cần hỗ trợ tài chính, miễn giảm thuế cho các doanh nghiệp du lịch. Tổ chức các hội nghị, hội thảo bàn giải pháp phục hồi ngành du lịch. Đẩy mạnh kích cầu du lịch nội địa, tung ra các gói du lịch ngắn ngày, chú trọng loại hình du lịch mang tính gắn kết gia đình, bảo đảm an toàn cho du khách. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ số thay cho các giải pháp truyền thống.
Với truyền thống đoàn kết, gắn bó, khát vọng cống hiến và tinh thần làm việc tận tụy, tận tâm của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, hy vọng sẽ góp phần quan trọng trong công cuộc phòng chống dịch bệnh Covid 19, hoàn thành thắng lợi các mục tiên kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước./.

Phạm Nguyên Hồng

Tỉnh Ủy viên, Giám đốc Sở VHTT&DL Thanh Hóa