*Tiềm năng du lịch tâm linh - danh thắng hấp dẫn
Bỉm Sơn là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, vùng đất của những truyền thuyết và huyền thoại. Nơi đây có 9 di tích lịch sử, văn hóa - danh thắng được xếp hạng cấp quốc gia được công nhận năm 1993: Đền Sòng, đền Chín Giếng, Đường Thiên Lý, Đèo Ba Dội, hồ Cánh Chim, động Cửa Buồng, đồi Ông, đền Cây Vải, đình Làng Gạo và 6 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Năm 2019, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa công nhận 3 điểm du lịch tâm linh hấp dẫn gồm: Đền Sòng Sơn, đền Chín Giếng, chùa Khánh Quang. Đây là cơ hội tốt cho thị xã tiếp tục phát huy các giá trị di tích - danh thắng.
Nổi bật trong các di tích trên là đền Sòng, nơi được mệnh danh “Đền Sòng thiêng nhất xứ Thanh”. Đền nằm cạnh Quốc lộ 1A thuộc phường Bắc Sơn, trên một khu đất rộng, cây xanh ngút ngàn, non nước hữu tình. Hướng chính của đền Sòng là Tây Bắc. Trước đền có một hồ nước tự nhiên hình bán nguyệt, quanh năm nước xanh trong, có hồ cá thần. Từ hồ cá thần có 2 khe nước nhỏ chảy lượn vòng quanh làm cho ngôi đền như ngự trên một hòn đảo bồng bềnh giữa mây trời, non nước. Vì thế du khách rất thích du ngoạn quang cảnh nơi đây...
Lễ hội đền Sòng được tổ chức hàng năm vào ngày 26/2 âm lịch. Ngày lễ rước Thánh Mẫu diễn ra một cách trang trọng cả phần lễ và phần hội. Tượng Thánh Mẫu và kiệu Vua Quang Trung được ngự kiệu từ chính tẩm do những cô gái và các bản hội, Nhân dân cùng tham gia. Lễ rước kiệu từ đền Sòng về đền Chín Giếng và lên đèo Ba Dội. Ngày lễ chính thu hút đông đảo Nhân dân trong vùng và du khách thập phương về thăm quan vãn cảnh và dâng hương. Vì thế có câu:
“Nhất vui là hội Phủ Dầy
Vui là vui vậy, không tày Sòng Sơn”
Cách đền Sòng không xa, khoảng hơn 1 km về phía Đông là đền Cô Chín - thờ Cửu Thiên Huyền Nữ, con gái thứ chín của Ngọc Hoàng Thượng Đế. Đền được khởi dựng cùng thời với đền Sòng Sơn, được tu sửa vào năm 1939. Năm 2004 được trùng tu tôn tạo. Đặc biệt phía dưới cửa đền có chín miệng giếng (Chín Giếng) sâu quanh năm dâng nguồn nước trong xanh, không bao giờ cạn. Lễ hội đền Chín Giếng được diễn ra cùng với lễ hội đền Sòng vì khi rước bóng Thánh Mẫu Liễu Hạnh bao giờ kiệu rước Thánh Mẫu cũng được rước từ đền Sòng sang đền Cô Chín sau đó lên đèo Ba Dội và trở về đền Sòng tế lễ. Ngày 9/9 âm lịch là chính hội của đền Cô Chín. Lễ được dâng tại đền là lễ mặn và những mâm hoa quả, những cành vàng, cành bạc. Mâm lễ được sắp tùy tâm, mọi người vào cửa Cô thắp nén hương, thành tâm cầu khấn xin lộc Cô cho một năm khỏe mạnh, làm ăn phát đạt, gia đình hạnh phúc, bình an...
Theo con đường Thiên Lý lên đèo Ba Dội có chiều dài hơn 4km. Đường quanh co, uốn lượn, len lỏi qua những khe núi vách đá dựng đứng là một địa thế chiến lược vô cùng lợi hại mà cách đây hơn 231 năm Vua Quang Trung Nguyễn Huệ đã dừng chân tuyển quân, chuẩn bị kho lương tiến ra Bắc Hà đập tan 29 vạn quân Thanh giành lại nền độc lập cho dân tộc. Đèo Ba Dội có độ cao hơn 110m so với mặt nước biển, trên đỉnh đèo có tấm bia đá khắc bài thơ của Vua Thiệu Trị khi đi kinh lý qua đây và nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã khắc họa bài thơ nổi tiếng ca ngợi cảnh đẹp đèo Ba Dội:
Một đèo một đèo lại một đèo
Khen ai khéo tạc cảnh cheo leo
Mỏi gối chùn chân vẫn muốn trèo...
Đứng trên đèo Ba Dội phóng tầm mắt về phía Đông Bắc, du khách ngỡ ngàng trước một vùng hồ tự nhiên mặt nước mênh mang giữa 4 ngọn núi với 1 hệ thực vật phong phú có diện tích 210.000m2 và trữ lượng 33.000m3 nước. Từ trên cao nhìn xuống mặt hồ lung linh sắc màu. Hình dáng mặt hồ như một con chim đại bàng tung cánh bay cao. Vì thế mọi người thường gọi là hồ Cánh Chim, thuận lợi cho việc phát triển du lịch sinh thái... Cách đó không xa là động Cửa Buồng - in đậm hình ảnh người anh hùng áo vải Quang Trung với những câu chuyện huyền thoại mang tính nhân văn sâu sắc. Đó là động Trình, suối Ngọc, Kẽm Đó, núi Kỳ Sơn... Đặc biệt trong các hang động có nhiều nhũ đá tạo nên hình Đức Phật ngồi uy nghiêm, voi trầu, hổ phục đẹp và bắt mắt. Những năm qua, lãnh đạo thị xã, lãnh đạo phường Ba Đình, các tổ chức, doanh nghiệp đã đóng góp trùng tu, tôn tạo khu di tích này ngày càng khang trang tuyệt đẹp cho du khách về dâng hương, vãn cảnh...
Thị xã Bỉm Sơn là thị xã công nghiệp nhưng có nhiều di tích danh thắng. Mặc dù những năm qua, nhiều di tích đã được đầu tư và khai thác có hiệu quả nhưng cũng không ít danh thắng và di tích còn đang bỏ ngỏ, chưa được đầu tư và khai thác như đường Thiên Lý, hồ Cánh Chim, động Cửa Buồng. Những di tích này rất có lợi thế về phát triển du lịch sinh thái với du lịch mạo hiểm, khám phá...
Để tiếp tục phát huy thế mạnh về du lịch tâm linh và sinh thái, phấn đấu đến năm 2025 thị xã đón được 500.000 lượt khách và doanh thu 25 tỷ đồng hằng năm, đưa du lịch thị xã sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thị xã cần sớm có chính sách thu hút đầu tư, tiếp tục hoàn thành dự án mở rộng địa giới, xây dựng các hạng mục phụ trợ cho các di tích, hạ tầng kỹ thuật viễn thông phủ sóng 4G, wifi tại các điểm du lịch. Hoàn thành quy hoạch phát triển du lịch tâm linh gắn với du lịch sinh thái và du lịch khám phá (đường Thiên Lý, hồ Cánh Chim, động Cửa Buồng, đền Cây Vải gắn với khu sinh thái phường Lam Sơn)... Đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực, tạo điều kiện tốt nhất và có chính sách kích cầu hợp lý cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước về đầu tư, tạo bước đột phá về sản phẩm du lịch, trong đó thế mạnh là văn hóa Hầu đồng, tín ngưỡng Thờ Mẫu (đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại) tại đền Sòng - Chín Giếng. Tăng cường quảng bá và kết nối giữa các điểm du lịch trên địa bàn với các điểm du lịch hấp dẫn trong và ngoài tỉnh...
Có như vậy thị xã Bỉm Sơn mới thực sự là điểm đến thu hút khách du lịch một cách bền vững và có những đóng góp xứng đáng cho kinh tế địa phương, trong đó có “ngành công nghiệp không khói” của tỉnh Thanh./.
                                                                                                                                                                                                        Thanh Thúy